Hoe wordt visuele stress gemeten door MILS-coaches?

In het MILS Leerstrategie Onderzoek meten wij de leervoorkeuren van leerlingen. Het onderzoek belicht zes dimensies: woordslim, beeldslim, stappen denken, luisterslim, beweging en samen leren. Wij kijken daarbij naar twee van de vier scores als indicatie voor visuele stress, te weten:

De woordslimscore: hoe graag verwerkt een leerling letters van papier en de beeldslimscore: hoe graag verwerkt een leerling informatie uit beeld en plaatjes. In de opleiding tot MILS-coach wordt een standaard regel gehanteerd: wanneer de woordslim- en beeldslimscore gelijk zijn of wanneer de beeldslimscore hoger is dan de woordslimscore, dan wordt er een snelle check gedaan. Die snelle check bestaat uit het stellen van drie à vier vragen, bijvoorbeeld: ‘Als je leest, gaan de lettertjes dan wel eens bewegen?’ en ‘Komen er wel eens vlekken over de tekst als je leest?’. Wanneer hier geen duidelijke bevestiging op komt, stellen we de volgende vraag: ‘Heb je wel eens last van je ogen bij het lezen?’ Als ook hier geen duidelijk bevestigend antwoord op komt, dan laten we het los.

Echter, als er op één van de drie vragen wel een bevestiging komt, dan praten we daarover door. We starten meestal al snel met een test met behulp van kleurenlinialen. Na de eenvoudige test met behulp van deze kleurenlinialen, die maar vijf tot tien minuten in beslag neemt, kan de MILS-coach vaststellen of het verstandig is om een leerling door te sturen naar een functioneel optometrist. Noch ik, noch de MILS-coaches zijn specialist op het gebied van ogen. Onze taak houdt op bij de vaststelling dat het brein extra belast wordt tijdens het lezen en een mogelijke oorzaak te vinden is in het visuele systeem. In deze gevallen verwijzen wij de leerling naar een Functioneel Optometrist. Je vindt ze hier: www.info-FO.nl.

Sinds het voorjaar 2016 bestaat de set kleurenlinialen uit elf kleuren. Er is toen een (grijzige) kleur toegevoegd. Dat was voor mij aanleiding om te onderzoeken hoe deze dan precies werkt, want niemand kon of kan uitleggen wat de functie is van de elfde kleur. 
Zo ontdekte ik Helen Irlen, een Amerikaanse die al sinds de jaren 80 werkt met kleurenoverlays (doorzichtig gekleurde vellen die over te tekst worden gelegd) en het effect hiervan. Mooi werk dat zij heeft gedaan, zeker als je ziet dat het een makkelijke oplossing is wanneer de leerling gaat lezen met behulp van een kleurenliniaal. Deze linialen kunnen in Nederland besteld worden bij www.leerhulpmiddelen.nl.

Mijn ervaringen in de afgelopen twee jaar leren dat leerlingen vaak geholpen kunnen worden door een functioneel optometrist, soms met oefeningen, soms met een bril. Echter, er is in de afgelopen twee jaar ook een kleine groep leerlingen geweest die wel bevestigend hebben geantwoord op de drie vragen, maar waarvan de functioneel optometrist mij na verwijzing liet weten dat hij niets kon vinden.

Het doel van de MILS-coaches is om leerlingen zoveel mogelijk te helpen bij het leren en lezen. Juist daarom ben ik verder op zoek gegaan naar mogelijkheden voor deze kleinere groep leerlingen; de groep waar wel iets mee aan de hand is, maar die niet geholpen kan worden door een functioneel optometrist. Sinds de tweede week van december ben ik voor hen een pilot gestart met een andere aanpak. Wat dit exact inhoudt, vertel ik graag in mijn volgende blog. Dan kan ik ook vertellen hoe de pilot verloopt.