Ken jij ook leerlingen die voorleesprogramma’s zoals Kurzweil en Intowords vermijden zelfs al is er een speciale licentie voor ze aangeschaft?
Voor welke dyslexie leerlingen is een programma als Kurzweil of Intowords, programma’s die teksten o.a. laten voorlezen, nuttig?
Dat is de vraag die @Gerda van Hattem aan het onderzoeken is voor de basisschool waar ze aan verbonden is. Het viel op dat een deel van de leerlingen met een dyslexie verklaring niet of nauwelijks wilden werken met deze programma’s.
De school is ook op zoek naar een kostenreductie. Het zijn dure licenties dus zonde als ze niet gebruikt worden. Dan kan het geld beter aan andere zaken besteed worden. Dure voorleessoftware helemaal de school uit, zoals een voorstel was, lijkt echter voor een deel van de leerlingen een ramp.
Vanwege de huidige ervaringen met het onregelmatige gebruik van de voorleessoftware heeft de school besloten met behulp van het MILS onderzoek (Meer Inzicht in LeerStrategieën) te kijken of er een verklaring is waarom sommige leerlingen het wel inzetten en anderen weinig tot niet. Er wordt in deze pilot gekeken naar de verhouding tussen de scores op de leervoorkeuren: Woordslim en Luisterslim.
- ‘Woordslim’ – hoe efficiënt en effectief verwerkt een leerling letters van papier
- ‘Luisterslim’ – hoe efficiënt en effectief leert een leerling via de oren
Als de verhouding tussen deze leervoorkeuren goede voorspellers blijken te zijn van het wel/ niet gebruik van dit soort programma’s, gaat de school in het vervolg de MILS afnemen bij alle dyslectische leerlingen bij de start van groep 7.
Het begon de eerste dag al direct met een appje: “Zo mooi de eerste twee MILS profielen passen helemaal bij het beeld dat we hadden”. De eerste leerling scoorde gemiddeld op woordslim. Voor ons onderwijssysteem is een dergelijke gemiddelde score ‘laag’, het onderwijs wil graag hoog scorende leerlingen. De meeste kennis op school wordt immers in tekst gedeeld met de leerlingen.
Dit soort gemiddeld scorende leerlingen worden vaak op dyslexie getest.
Deze eerste leerling had ook een zeer lage score op luisterslim, ze had geen gebruik gemaakt van de licentie die er voor haar was. De informatie auditief binnenkrijgen is nog vermoeiender en zwaarder dan via tekst voor deze leerling!
Het zou enorm sneu zijn om deze leerling te dwingen met zo’n programma te werken maar helaas lijkt het zelfs slecht voor het zelfvertrouwen. Het programma wordt immers gepresenteerd als een oplossing voor het leesprobleem en als het programma dan het leesprobleem versterkt is het aannemelijk dat het zelfvertrouwen daalt.
De tweede leerling scoorde zeer laag op woordslim en hoog op luisterslim. Deze leerling gebruikt zijn Kurzweil licentie dagelijks om te laten voorlezen. Het is een enorm belangrijke ondersteuning voor deze leerling, zonder voorleessoftware zou hij het helemaal niet redden op school!
De derde leerling had een hoge score op woordslim, ze kan dus letters wel goed verwerken ‘naar binnen halen, haar brein in’. Ze heeft een gemiddelde score op luisterslim EN een dyslexie verklaring. Ze heeft haar licentie een enkele keer gebruikt maar te weinig baat erbij gevonden om ermee door te gaan.
Haar dyslexie probleem: de productie van letters op papier, wordt immers niet opgelost door Kurzweil of Into Words. Er zit wel een stuk schrijfondersteuning in beide programma’s gericht op minder fouten maken, maar voor deze leerling niet effectief genoeg om de moeite te nemen om met het programma aan de slag te gaan.
Het voorleesdeel van deze programma’s biedt vaak een onmiddellijk en life changing positief effect aan leerlingen die graag en goed via hun oren leren. Echter, lijkt het effect van het schrijfondersteuningsdeel dat de taalproductie probert te ondersteunen, niet groot genoeg om leerlingen te verleiden om het programma in te zetten.
De pilot is nog niet ten einde maar ik werd hier zelf al helemaal blij van.
Dat wilde ik graag met je delen.
Per 1 januari 2022 is de beschrijving van dyslexie aangepast in Nederland en worden leerlingen uitsluitend met dyslexie gediagnostiseerd als er bij het lezen van tekst problemen zijn.
Andere problematiek zoals spelling valt nu buiten de definitie voor dyslexie (wat vergoed wordt).
Voor de meeste huidige leerlingen met een ‘oude’ dyslexie verklaring is het onderzoek van Gerda nog erg relevant!
